ELEKTRISCHE JETDROGERS
De beste manier om de afvalstroom tissues te verkleinen, is om slimmer in te kopen. Voor het drogen van handen zijn er verschillende alternatieven op de markt die minstens zo effectief zijn als papier, zonder het milieu enorm te belasten. Kijk wel altijd naar de levenscyclusanalyse (LCA) van een product, uitgevoerd door een gerenommeerd instituut. Niet alle papiervrije oplossingen zijn namelijk duurzaam. Traditionele warmeluchtdrogers gebruiken bijvoorbeeld zoveel energie dat hun ecologische impact vaak groter is dan die van papieren doekjes.
Uit een LCA van de Amerikaanse topuniversiteit MIT – die ook het onderzoek voor ‘The Limits to Growth’ uitvoerde – blijkt dat elektrische jetdrogers met onverwarmde lucht wel een stuk beter voor het milieu zijn (download Executive Summary). Hun impact is gemiddeld tot 80% lager dan die van wegwerphanddoekjes. Geen verrassing dus dat elektrische handdrogers fors aan terrein winnen. In 2019 voerde ook de Uitvoeringsorganisatie Bedrijfsvoering Rijk een LCA uit voor de gangbare handdroogsystemen (download document). De onderzoekers concludeerden dat een elektrische droogoplossing een veel lagere milieu-impact heeft dan droogmethoden op basis van textiel of papier. Door elektrisch handdrogen te stimuleren wil de overheid de duurzaamheid vergroten.
Deze kraanhanddroger met HEPAfilter wast en droogt handen boven de wasbak. De Wash+Dry is volledig touch-free, waardoor water op de grond en een extra ‘losse’ droogoplossing tot het verleden behoren.
De meest energie-efficiënte handdroger met een HEPA-filter die in de Eco-stand een 85% lagere milieu-impact heeft dan papieren doekjes. De roestvrijstalen behuizing heeft een lange levensduur en kan hoogwaardig gerecycled worden.
Deze elektrische handdroger vangt water op in een opvangbakje, waardoor de vloer niet nat wordt. Het is belangrijk dit bakje elke dag te leggen om bacteriegroei tegen te gaan. De jetdroger heeft twee verschillende standen.
HOE ZIT HET MET HYGIËNE?
Elektrische jethanddrogers zijn een duurzaam, hygiënisch en kostenbesparend alternatief voor papieren handdoekjes. In de afgelopen jaren zijn er verschillende onderzoeken opgezet door de papierindustrie om de hygiëne van elektrische drogers in twijfel te trekken. De toonaangevende, internationale gezondheidsorganisaties WHO en CDC raden zowel elektrische handdrogers als papieren doekjes aan als hygiënische droogmethoden. Ook onafhankelijke instituten, zoals bijvoorbeeld HACCP en NSF, hebben de betere elektrische jethanddrogers gecertificeerd voor gebruik op locaties waar extreem hoge eisen aan de hygiëne worden gesteld. Deze jetdrogers worden dan ook gebruikt in bijvoorbeeld de voedingsindustrie en in moderne ziekenhuizen.
AUTOMATISCHE DISPENSERS
Mensen pakken vaak (per ongeluk) een veel groter aantal papieren handdoekjes dan nodig is om de handen te drogen. Die doekjes worden vervolgens ongebruikt weggegooid of blijven door de sanitaire ruimte slingeren. Automatische dispensers zorgen voor de juiste hoeveelheid doekjes, één per keer. Zo kunnen ze bijdragen aan de beperking van de hoeveelheid tissues in het restafval.
SERVETTEN
Servetten zijn minder makkelijk uit het restafval te weren dan papieren handdoekjes. Er is slechts een beperkt aantal mogelijkheden. Slimme dispensers, zoals Torks compacte servetsysteem, zorgen dat ervoor dat de servetten één voor één worden verstrekt. Het aantal servetten dat ongebruikt wordt weggegooid, kan daardoor gehalveerd worden. Hetzelfde geldt voor het handmatig uitreiken van servetten. Ook katoenen servetten kunnen een oplossing zijn, maar daarvoor gelden dezelfde bezwaren als voor de handdoekrollen (zie ‘reuse’).
Daarnaast zijn er verschillende aanbieders van biologisch afbreekbare en composteerbare servetten. Deze zijn meestal geproduceerd volgens de EN 13432FSC®-norm, zonder bleekmiddelen of toegevoegde kleurstoffen en gecertificeerd met een EU-ecolabel. In theorie kunnen deze samen met het organisch afval worden ingezameld.
Let wel: lang niet iedere verwerker accepteert servetten in de organische afvalstroom.
KATOENEN HANDDOEKROLLEN
Het gebruik van katoenen handdoekrollen zorgt voor een vermindering van de ‘vervuild papier’-afvalstroom. Ze kunnen worden gewassen en hergebruikt, waardoor hun ecologische impact een stuk lager is dan die van wegwerpdoekjes, ongeveer 20%. Let wel: katoenproductie kost zeer veel water en is erg vervuilend. Ook het transport en het wassen van de rollen kost veel energie. Daarnaast worden de rollen lang niet altijd goed gebruikt en op tijd vervangen, waardoor de hygiëne in het geding komt.
PAPIEREN HANDDOEKJES
Het recyclen van papieren handdoekjes is in theorie mogelijk, maar in de praktijk gebeurt het amper. Recyclen kan alleen als de doekjes als monostroom, een afvalstroom bestaande uit één materiaal, bij de bron worden ingezameld. Op het moment dat er plastic of organisch afval in diezelfde bak terechtkomt, is de kans groot dat de doekjes alsnog in de verbrandingsoven eindigen. En zelfs als tissues goed gescheiden worden, zijn ze vanwege vuil en vocht moeilijk te verwerken. De meeste handdoekjes op kantoren worden gemaakt van (gedeeltelijk) gerecycled papier. Dat is minder schadelijk dan nieuw papier, maar de productie kost nog steeds veel water en energie.
Tork PaperCircle en WEPA hebben kleinschalige pilotprojecten opgezet om papieren handdoekjes apart in te zamelen en te gebruiken als grondstof. Dat klinkt mooi, maar vanwege de gebrekkige kwaliteit van de wegwerpdoekjes, kan er alleen laagwaardig toiletpapier van gemaakt worden. Zelfs al zou het lukken om alle doekjes als monostroom te verwerken (zie ook het kader over koffiebekers uit het vorige hoofdstuk), dan nog is er geen sprake van circulariteit of zero waste. Het recyclen kost veel energie en er wordt slechts een stap in het proces toegevoegd voordat het product wordt weggegooid.
The Edge aan de Amsterdamse Zuidas was bij oplevering in 2015 het duurzaamste gebouw ter wereld. Om de afvalstromen te beperken, werd er destijds voor katoenen handdoekrollen gekozen. Toen drie jaar later het nabijgelegen kantoorgebouw ‘EDGE Olympic’ werd gerenoveerd, werd er opnieuw gekeken naar meest duurzame droogoplossing. De ontwikkelaar koos voor elektrische jetdrogers.